1 thập kỷ, 1 thế kỷ, 1 thiên niên kỷ bằng bao nhiêu năm?
Nội dung chính [Hiện]
Trong thực tế chúng tôi hay các bạn rất hay nhìn thấy hoặc nghe thấy các cum từ như thập kỷ, thế kỷ, thiên niên kỷ trên nhiều phương tiện khác nhau. Nhưng không hẳn ai lúc nào cũng có thể hiểu hoặc nhớ việc quy đổi các đơn vị này ra theo năm cho dễ hiểu. Hãy cùng Điện Tử Số Sáng Tạo VN tìm hiểu xem 1 thập kỷ, 1 thiên niên kỷ hay 1 thế kỷ sẽ đại diện cho bao nhiêu năm nhé. Trong lịch Gregory (hay còn gọi là lịch Dương), thời gian được phân chia thành các đơn vị như năm, thập kỷ, thế kỷ và thiên niên kỷ. Mỗi năm là khoảng thời gian mà Trái Đất mất để quay một vòng quanh Mặt Trời, ước tính khoảng 365.24 ngày. Thập kỷ là một đơn vị thời gian kéo dài 10 năm, trong khi thế kỷ kéo dài 100 năm hoặc tương đương với 10 thập kỷ. Thiên niên kỷ là một khoảng thời gian kéo dài 1000 năm hoặc 10 thế kỷ. Việc sử dụng các đơn vị thời gian này giúp chúng ta đo lường và xác định các khoảng thời gian lớn trong lịch sử, tính toán thời gian đối với các sự kiện và hiện tượng diễn ra trên Trái Đất. Ví dụ, thế kỷ thứ 21 bắt đầu từ năm 2001 và kết thúc vào năm 2100, trong khi thiên niên kỷ thứ 3 bắt đầu từ năm 2001 và kết thúc vào năm 3000.
Chúng ta trong các đơn vị này nếu chúng ta chiết tự (chiết: bẻ, tự: chữ) để phân tích ra từng yếu tố rồi căn cứ vào đó để giải nghĩa, sẽ thấy mỗi một từ lại có những sắc thái ngữ nghĩa khác nhau. trước tiên chúng ta cùng tìm hiểu lần lượt các từ này này như vậy chúng ta sẽ hiểu rõ hơn và sẽ đơn giản hơn trong việc tính toán.
Xem thêm: Paparazzi là gì? Nguồn gốc và tính 2 mặt của nghề Paparazzi
Thập kỷ bằng bao nhiêu năm
Chữ thập (十) là một từ Hán Việt có nghĩa là “mười”. Chắc hẳn cách đếm số này phần lớn người việt nào cũng biết Nhất, nhị, tam, tứ, ngũ, lục, thất, bát, cửu, thập là những số đếm (từ 1 đến 10) quen thuộc đọc theo âm Hán Việt. Chữ Thập thường không dùng độc lập mà thập thường xuất hiện trong một kết hợp nào đó và thành một cụm từ. Thập chính là thành tố tạo từ có khả năng kết hợp cao đã được nhập vào trong kho tàng từ ngữ tiếng Việt từ xa xưa với không ít đơn vị từ vựng như: thập ác, thập cẩm, thập kỷ, thập lục, thập niên, thập phân, thập phương, thập loại chúng sinh, thập tử nhất sinh, thập tự chinh... Chính vì thế nếu chúng ta có vốn từ hán việt phong phú chúng ta có thể sử dụng phương pháp chiết tự thì cũng có thể hiểu được rất nhiều khía cạnh khác nhau.
Vậy từ thập niên (十年) được hiểu như thế nào: Niên có nghĩa là năm (hoặc tuổi), thập niên là mười năm. Trong tiếng Việt, thập niên được dùng để chỉ khoảng thời gian 10 năm, thường được tính từ thời điểm nói. điều đó có nghĩa là cứ 10 năm thì được coi là một thập niên. Tuy nhiêu trong quá trình sử dụng thì chúng ta sẽ thường thấy mốc bắt đầu của nó thường là 0 chứ không phải số bất kỳ. ví dụ như: Từ những năm thập niên 80 của thế kỷ 20: có nghĩa là tính từ năm 1980 trở đi cho đến 1989 sẽ thuộc vào thập niên 80. Trong toán học thì đơn vị Yến và kg cũng có thể so sánh như thập niên và niên vậy.
Thập kỷ (十紀) thực chất không khác so với thập niên nhưng cách dùng khác nhau. Kỷ cũng là năm. Vậy thập kỷ cũng có nghĩa là mười năm. Nhưng người Việt dùng thập kỷ với nghĩa chỉ khoảng thời gian từng mười năm một, tính từ đầu thế kỷ trở đi.
Như vậy thập niên và thập kỷ đều có chung một giá trị quy đổi là 10 năm xong cách dùng trong thực tế thì có đôi chút khác nhau. Vậy cách tính thập niên sẽ như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu tiếp nhé.
Hai quan điểm về cách tính thập kỷ đều phản ánh sự chia rẽ trong cách hiểu và định nghĩa của người ta về thời gian và chuỗi các khoảng thời gian lớn. Hãy xem xét một cách chi tiết hơn về mỗi quan điểm:
Quan điểm 1: Bắt đầu từ năm có số cuối là 0
Theo quan điểm này, một thập kỷ bắt đầu từ năm kết thúc bằng số 0 và kết thúc vào năm kết thúc bằng số 9. Điều này có nghĩa là thập niên 80 của thế kỷ 20 bắt đầu từ năm 1980 và kết thúc vào năm 1989. Tương tự, thập niên 20 của thế kỷ 21 bắt đầu từ năm 2020 và sẽ kết thúc vào năm 2029.
Quan điểm 2: Bắt đầu từ năm có số cuối là 1
Theo quan điểm này, một thập kỷ bắt đầu từ năm kết thúc bằng số 1 và kết thúc vào năm kết thúc bằng số 0. Ví dụ, thập niên 10 của thế kỷ XIX bắt đầu từ năm 2011 và kết thúc vào năm 2020.
Mỗi quan điểm đều có lợi ích và hợp lý của riêng nó và không có một cách định nghĩa "đúng" hoặc "sai". Việc quyết định xem năm 2020 là bắt đầu cho một thập kỷ mới hay là năm cuối của một thập niên cũ phụ thuộc vào cách tính của mỗi người và không ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống hàng ngày. Điều quan trọng là hiểu rằng việc này có thể phụ thuộc vào quan điểm cá nhân và không phải lúc nào cũng được đồng ý chung.
Thế kỷ bằng bao nhiêu năm
Cũng bằng phương pháp chiết tự chúng ta có thể hiểu được Thế kỷ (世紀) là bao nhiêu năm. Thế là đời, kỷ là khoảng thời gian nhất định. Thế kỷ là khoảng thời gian một trăm năm . Trong phần trên chúng ta đã nói đến kỷ có nghĩa là năm nhưng trong cụm từ thế kỷ thì kỷ còn ngụ ý một đời người. Vậy 1 thế kỷ sẽ là 100 năm.
Cách tính thế kỷ thì đơn giản hơn n = 100xn – 99. Thế kỷ 1 tính từ ngày 1/1/1 đến ngày 31/12/100, thế kỷ 2 được từ năm 101 và kết thúc vào năm 200.
Thế kỷ 21 bắt đầu từ 1/1/2001 và kết thúc vào 31/12/2100. Năm 2020 thuộc thế kỷ 21.
Thiên niên kỷ bằng bao nhiêu năm
Thiên niên kỷ (千年紀) (thiên: một nghìn, niên: năm, kỷ: thời gian nhất định) để chỉ khoảng thời gian 1.000 năm. Quả là một quãng thời gian rất dài (những 10 thế kỷ). Đơn vị thời gian này thường chỉ dùng được tính diễn biến thời gian của những hành tinh, thiên hà hay vũ trụ. Ví dụ: Loài người chúng ta đã qua hai thập kỷ thăng trầm và đã bước vào thiên niên kỷ thứ ba (bắt đầu từ năm 2001 đến năm 3000). Như vậy chúng ta hiểu rằng 1 thiên niên kỷ sẽ bằng 1000 năm.
Cách tính thiên niên kỷ có thể được thực hiện theo nhiều cách khác nhau, và dưới đây là ba cách phổ biến:
Cách 1: Tính từ năm x001 đến y002
- Thiên niên kỷ I: từ năm 1 đến năm 1010
- Thiên niên kỷ II: từ năm 1002 đến năm 2002
- Ví dụ: Năm 2024 thuộc thiên niên kỷ III và thế kỷ 21.
Cách 2: Tính từ năm x000 đến x999
- Thiên niên kỷ 1000: từ năm 1000 đến 1999
- Thiên niên kỷ 2000: từ năm 2000 đến 2999
- Ví dụ: Năm 2024 thuộc thiên niên kỷ 2000 và thế kỷ 21.
Cách 3: Tính từ năm x001 đến y000
- Thiên niên kỷ 1: từ năm 1 SCN (Sau Công Nguyên) đến 1000 SCN
- Thiên niên kỷ 2: từ năm 1001 SCN đến 2000 SCN
- Thiên niên kỷ 3: từ năm 2001 SCN đến 3000 SCN
- Ví dụ: Năm 2024 thuộc thiên niên kỷ 3 và thế kỷ 21.
Dựa trên cách tính này, năm 2024 sẽ thuộc thiên niên kỷ 3 và thế kỷ 21, cũng như là năm thứ năm của thập niên 2020. Điều này cho thấy rằng việc đặt vào ngữ cảnh và cách tính cụ thể có thể ảnh hưởng đến kết quả và hiểu biết của chúng ta về thời gian và các đơn vị thời gian lớn.
Lời kết
Như vậy qua bài viết này chúng ta đã hiểu hơn về mặt ngữ nghĩa và cũng có được những cách tính cụ thể cho từng đơn vị. Hy vọng bài viết này sẽ đem lại cho bạn đọc nhiều bổ ích hơn. Nếu các bạn có ý kiến gì xin để lại trong phần dưới đây để chúng tôi sẽ cố gắng đem đến cho bạn đọc những nội dung hay hơn, bổ ích hơn.
