Aptomat là gì? Cấu tạo, thông số kỹ thuật và nguyên lý hoạt động

Apr 28, 2023 - 19:42 Updated: Jan 9, 2024 - 23:31

Nội dung chính [Hiện]

Aptomat (circuit breaker - CB) là một thiết bị bảo vệ điện dùng để ngắt mạch điện khi dòng điện vượt quá mức định mức của mạch. Aptomat là một thiết bị điện tử được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện công nghiệp để bảo vệ các thiết bị điện khác khỏi nguy cơ bị quá tải hoặc ngắn mạch Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo, thông số kỹ thuật, nguyên lý hoạt động và một số lưu ý khi sử dụng Aptomat.

Aptomat là gì?

Aptomat là một loại thiết bị bảo vệ quá tải và ngắn mạch trong các hệ thống điện công nghiệp. Nó được sử dụng để giữ cho các thiết bị điện khác như động cơ, máy nén khí, bơm nước, hệ thống chiếu sáng và các thiết bị điện khác hoạt động trong một phạm vi an toàn.

Aptomat được thiết kế để ngắt mạch điện tử khi một thiết bị điện bị quá tải hoặc xảy ra ngắn mạch, để bảo vệ các thiết bị này khỏi bị hư hỏng hoặc phá hủy. Nó giúp giảm nguy cơ cháy nổ và đảm bảo an toàn cho những người làm việc trong các môi trường công nghiệp.

Cấu tạo của aptomat

Tổng quan về cấu tạo của aptomat

Aptomat bao gồm một khung chính, các bộ phận cơ khí và các bộ phận điện tử. Thiết bị này có thể được lắp đặt trực tiếp trên thanh DIN hoặc trên tấm chắn.

Các thành phần chính trong aptomat

Các thành phần chính trong aptomat bao gồm:

Khung chính: được làm từ nhựa hoặc kim loại, có chức năng giữ và bảo vệ các bộ phận bên trong.
Công tắc ngắt mạch: là bộ phận quan trọng nhất của aptomat, có nhiệm vụ ngắt mạch khi dòng điện vượt quá mức định mức.
Biến áp cảm ứng: dùng để tạo ra lực đẩy cơ khí để thực hiện việc ngắt mạch.
Bộ cảm biến dòng điện: dùng để đo và phát hiện dòng điện trong mạch.
Các bộ phận điều khiển: dùng để điều khiển hoạt động của aptomat.
Các bộ phận bảo vệ: bao gồm các bộ phận chống cháy nổ, chống nước và chống bụi.

Xem thêm: Tìm hiểu về Aptomat chống giật

Cơ chế hoạt động của aptomat

Cơ chế hoạt động của aptomat được thực hiện dựa trên nguyên lý điện từ. Khi dòng điện vượt quá mức định mức của mạch, biến áp cảm ứng sẽ tạo ra lực đẩy cơ khí để công tắc ngắt mạch được bật lên và ngắt mạch điện. Sau đó, khi mạch được khôi phục về trạng thái bình thường, aptomat sẽ được đóng lại để mạch tiếp tục hoạt động.

Thông số kỹ thuật của aptomat

Nguồn điện và dòng điện định mức

Aptomat có thể hoạt động ở nhiều nguồn điện khác nhau, phổ biến nhất là 220VAC và 380VAC. Dòng điện định mức của aptomat thường được chọn dựa trên nhu cầu sử dụng, phổ biến từ 1A đến 100A.

Điện áp phá hủy và dòng ngắn mạch

Điện áp phá hủy của aptomat là giá trị điện áp tối đa mà thiết bị có thể chịu được trước khi bị hỏng. Điện áp phá hủy của aptomat phụ thuộc vào nguồn điện và thông số kỹ thuật của thiết bị.

Dòng ngắn mạch là dòng điện tối đa có thể chịu được trong thời gian ngắn nhất mà aptomat vẫn hoạt động bình thường. Thông số này cũng phụ thuộc vào nguồn điện và thông số kỹ thuật của aptomat.

Thời gian phản hồi và độ nhạy của aptomat

Thời gian phản hồi của aptomat thường được xác định bởi khả năng phát hiện và ngắt mạch trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể khi có sự cố xảy ra. Thời gian phản hồi thường được đo bằng đơn vị millisecond (ms) hoặc microsecond (μs) tùy thuộc vào loại aptomat.

Độ nhạy của aptomat thường được xác định bởi dòng điện tối thiểu mà nó có thể phát hiện và ngắt mạch. Độ nhạy của aptomat thường được đo bằng đơn vị ampe (A). Thông thường, aptomat có độ nhạy cao sẽ phản hồi và ngắt mạch nhanh hơn khi có sự cố xảy ra.

Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động chính xác và đáp ứng được các yêu cầu an toàn, aptomat cần được kiểm tra và bảo trì thường xuyên để đảm bảo tính đúng đắn và hiệu quả của nó.

Nguyên lý hoạt động của aptomat

Aptomat (hay CB - Circuit Breaker) hoạt động dựa trên nguyên lý tự động ngắt mạch khi có sự cố xảy ra trong mạch điện. Khi dòng điện trong mạch điện vượt quá mức dòng điện được thiết kế cho aptomat, thiết bị sẽ phát hiện và ngắt mạch tự động để ngăn ngừa tình trạng quá tải và tránh nguy hiểm cho hệ thống điện.

Cơ chế hoạt động của aptomat bao gồm các thành phần chính như:

Bộ cảm biến: được sử dụng để phát hiện dòng điện trong mạch điện. Bộ cảm biến thường được đặt bên trong aptomat và có thể được thiết kế dưới nhiều dạng khác nhau tùy thuộc vào loại aptomat.
Bộ điều khiển: được sử dụng để điều khiển việc mở và đóng aptomat. Bộ điều khiển thường được đặt trong phần cơ khí của aptomat và sử dụng các cơ chế như lò xo, tác động từ tính hoặc điện từ để thực hiện việc mở và đóng.
Bộ ngắt mạch: được sử dụng để ngắt mạch khi có sự cố xảy ra trong mạch điện. Bộ ngắt mạch thường được đặt trong phần cơ khí của aptomat và sử dụng các cơ chế như lò xo, tác động từ tính hoặc điện từ để thực hiện việc ngắt mạch.

Khi dòng điện trong mạch điện vượt quá mức dòng điện được thiết kế cho aptomat, bộ cảm biến sẽ phát hiện và gửi tín hiệu đến bộ điều khiển. Bộ điều khiển sau đó sẽ kích hoạt bộ ngắt mạch để ngắt mạch trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể. Sau khi xử lý sự cố, aptomat có thể được mở lại bằng cách thủ công hoặc tự động (nếu được thiết kế như vậy).

Với nguyên lý hoạt động tự động và hiệu quả của mình, aptomat được sử dụng rộng rãi trong các hệ thống điện để đảm bảo an toàn và ổn định cho các thiết bị và người sử dụng.

Các lưu ý khi sử dụng Aptomat

Trước khi sử dụng aptomat, cần kiểm tra kỹ các thông số kỹ thuật của thiết bị để đảm bảo việc sử dụng an toàn và hiệu quả.
Không được tháo rời hoặc thay đổi bất kỳ thành phần nào của aptomat nếu không có kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn.
Nên đặt aptomat ở nơi thoáng mát, tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.
Khi cần thay thế hoặc bảo dưỡng aptomat, cần ngắt nguồn điện trước khi thực hiện để đảm bảo an toàn.
Nếu có bất kỳ vấn đề gì liên quan đến aptomat, cần liên hệ với nhà sản xuất hoặc đơn vị bảo trì chuyên nghiệp để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Kết luận

Aptomat là một thiết bị quan trọng trong các hệ thống điện, giúp bảo vệ mạch điện khỏi những rủi ro và nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của con người. Việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý hoạt động và thông số kỹ thuật của aptomat sẽ giúp người dùng sử dụng và bảo trì thiết bị một cách hiệu quả và an toàn.

Câu hỏi thường gặp

Aptomat có tác dụng gì trong hệ thống điện?

Aptomat có tác dụng bảo vệ mạch điện khỏi những rủi ro và nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của con người.

Các thành phần chính của aptomat bao gồm gì?

Các thành phần chính của aptomat bao gồm khung chính, công tắc ngắt mạch, biến áp cảm ứng, bộ cảm biến dòng điện, các bộ phận điều khiển và các bộ phận bảo vệ.